Czy przy gaśnicach i apteczkach umieszczonych na korytarzach muszą wisieć instrukcje?

Ekspert BHP wyjaśnia, czy przy gaśnicach i apteczkach umieszczonych na korytarzach muszą wisieć instrukcje, m.in. ogólna instrukcja przeciwpożarowa, instrukcja postępowania w przypadku powstania pożaru, instrukcja gaszenia pożarów podręcznym sprzętem gaśniczym, instrukcja pierwszej pomocy przedmedycznej. Czy też wystarczy, że pracodawca udostępni je pracownikom w formie elektronicznej?

Pracodawca, realizując obowiązek przekazania pracownikom informacji związanych z postępowaniem na wypadek pożaru lub innego zagrożenia wymagającego ewakuacji, może przesłać im instrukcje bezpieczeństwa pożarowego drogą elektroniczną. Instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników wyznaczonych do jej udzielania powinny zostać umieszczone w widocznym miejscu w punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach.

Właściciel budynku musi zadbać o ochronę przeciwpożarową.

W myśl art. 3 ustawy z 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej ? dalej u.o.p., osoba fizyczna, osoba prawna, organizacja lub instytucja korzystające z budynku są obowiązane zabezpieczyć go przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem. Ponadto właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, a także podmioty, o których mowa powyżej, ponoszą odpowiedzialność za naruszenie przepisów przeciwpożarowych. Zgodnie z art. 4 ust. 1 u.o.p., właściciel budynku, zapewniając ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:

• przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
• wyposażyć budynek w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
• zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
• zapewnić osobom przebywającym w budynku bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
• przygotować budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,
• zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
• ustalić sposoby postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej, stosownie do obowiązków i zadań powierzonych w odniesieniu do budynku przejmuje – w całości lub w części – zarządca lub użytkownik, na podstawie umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie art. 3 ust 1a u.o.p.

Co musi zawierać instrukcja bezpieczeństwa pożarowego?

Ponadto stosownie do § 6 rozporządzenia z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów – dalej r.o.p.b., właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, zapewniają i wdrażają instrukcję bezpieczeństwa pożarowego. Instrukcja powinna zawierać:

• warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem;
• określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym;
• sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;
• sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane;
• warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania;
• sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji;
• zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami;
• plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie, oraz terenu przyległego;
• wskazanie osób lub podmiotów opracowujących instrukcję.

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego nie zawsze potrzebna

Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego nie jest wymagana dla wskazanych powyżej obiektów lub ich części, jeżeli nie występuje w nich strefa zagrożenia wybuchem, a ponadto:

• kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową nie przekracza 1 000 m3;
• kubatura brutto budynku inwentarskiego nie przekracza 1 500 m3;
• powierzchnia strefy pożarowej obiektu innego niż budynek nie przekracza 1 000 m2;
• wskazanie osób lub podmiotów opracowujących instrukcję.

Należy wskazać, że przepisy omawianego r.o.p.b. wymagają aby instrukcja bezpieczeństwa pożarowego znajdowały się w miejscach dostępnych dla ekip ratowniczych.

Pracodawca decyduje o formie informacji

Pracodawca natomiast, jako podmiot odpowiedzialny za stan bhp w danym zakładzie pracy, zgodnie z art. 2071 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p., powinien przekazywać pracownikom m.in. informacje o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach i przy wykonywanych pracach, o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników, w tym związanych z postępowaniem na wypadek pożaru lub innego zagrożenia wymagającego ewakuacji. Realizując powyższe, pracodawca może zapoznać podległych mu pracowników z wyżej wskazana tematyką np. podczas szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również przekazać wskazane powyżej instrukcje drogą elektroniczną.

W odniesieniu zaś do instrukcji dotyczących udzielania pierwszej pomocy zastosowanie znajduje § 44 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ? dalej r.o.b.h.p., zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. System ten powinien obejmować w szczególności:

• punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże ryzyko wypadku lub związane z wydzielaniem się par, gazów albo pyłów substancji sklasyfikowanych jako niebezpieczne ze względu na ostre działanie toksyczne;
• apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

Ponadto w punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach należy wywiesić instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników wyznaczonych do jej udzielania.