Państwowa inspekcja pracy wysyła na urlopy

Przybliża się ważny termin dla wszystkich pracodawców. Do 30 września powinni udzielić pracownikom zaległych urlopów. Jeśli nie dopilnują tego terminu, to o urlopy pracowników zadbają inspektorzy pracy. W 2017 roku dzięki ich działaniom ponad 22 tysiące pracowników otrzymało zaległe wolne, a ich pracodawcy – mandaty karne.
Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego, niewykorzystanego zgodnie z planem urlopów, najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Wypoczynek? Nie, dziękuję.
Okazuje się, że Polacy oszczędnie sięgają po urlopy. Ponad połowa pracowników nie wykorzystuje swojego urlopu wypoczynkowego – 54 proc. uczestników lipcowej edycji badania Monitor Rynku Pracy, realizowanego przez Randstad, twierdzi, że z ubiegłego roku zostało im jeszcze trochę wolnego, średnio 10 dni. Co ciekawe, zaległości urlopowe częściej posiadają mężczyźni (56 proc.) niż kobiety (52 proc.). Z badania Randstadt wynika też, że w byłym roku urlopu najczęściej nie wykorzystywali mieszkańcy największych miast (powyżej 200 tys. mieszkańców) – 6 na 10 zatrudnionych, inżynierowie (64 proc.) oraz pracownicy kadry kierowniczej średniego szczebla (63 proc.).
Jednocześnie 85 proc. respondentów może samodzielnie wybrać termin urlopu – pracodawca go im nie narzuca, a 7 na 10 badanych zapowiada, że w ich firmie nie ma limitu długości jednokrotnego urlopu. Tam, gdzie się pojawia, najczęściej wynosi 10 dni (40 proc. badanych) i między 11 a 15 dni (33 proc.). To interesujące, bo kodeks pracy wyraźnie mówi, że na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Inspektorzy pracy pytają o urlopy.
Mimo z pozoru długiego czasu na udzielenie zaległego urlopu, wielu pracodawców ma problem z usuwaniem urlopowych zaległości. W 2017 roku inspektorzy pracy zaobserwowali nieudzielanie zaległych urlopów w trakcie blisko 2 tys. kontroli. Nieprawidłowości te tyczyły się ponad 24 tys. pracowników. W latach 2016 i 2015 odpowiednio z zaległego urlopu po interwencji inspektora pracy skorzystało 11 i 13,4 tysięcy pracowników. O tym, że przepisy określające zasady udzielania urlopu wypoczynkowego budzą duże zainteresowanie i rodzą wiele obiekcji, świadczy też liczba porad prawnych, których w ubiegłym roku udzieliła PIP – było ich ponad 61 tysięcy.
Dane PIP pokazują również, że 21 proc. ubiegłorocznych kontroli przestrzegania przepisów urlopowych wykazało naruszenie przez pracodawców przepisów o wypłacie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Co dziewiąta inspekcja ujawniła też naruszenia przepisów o wypłacie wynagrodzenia za czas urlopu. Nieprawidłowości dotyczyły również niezapewnienia pracownikowi wypoczynku trwającego co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych ? w 2017 roku takie naruszenia stwierdzono w odniesieniu do ok. 11 tys. pracowników.
Szef może zmusić do odpoczynku.
Pracodawcy powinni skłonić pracowników do skorzystania z przysługujących im uprawnień do końca września. W przeciwnym razie ryzykują mandat karny w wysokości nawet do 30.000 zł za wykroczenie polegające na nieudzieleniu pracownikowi przysługującemu mu urlopu wypoczynkowego. Państwowa Inspekcja Pracy radzi, aby wspólnie planować dogodny dla obu stron stosunku pracy termin wykorzystania zaległego urlopu. Jeżeli jednak nie jest możliwe porozumienie, to  zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten nie wyraża na to zgody.
Wypoczęty człowiek to zysk dla firmy.
Psycholog biznesu Beata Stefańska podkreśla, że dbanie o odpoczynek to forma ekologicznego życia, odpowiedzialności pracownika za siebie i swój stan zdrowia. Pracownik obciążony zbytnio obowiązkami, zestresowany, nieodpoczywający z czasem może stawać się nadmiernie przewrażliwiony i poddenerwowany, jego nastrój etapami może się obniżać, w wyniku nadmiernie emocjonalnych reakcji mogą pogorszyć się jego kontakty z otoczeniem, może zacząć odczuwać lęk lub brak wiary w siebie. Mogą się też pojawić: spadek koncentracji, spadek efektywności osobistej, gorsze radzenie sobie z kolejnymi wyzwaniami, kłopoty z przetwarzaniem informacji i podejmowaniem decyzji, większa ilość popełnianych błędów, kłopoty ze zdrowiem ? co w efekcie rzutuje na efekty pracy i realizację zadań – wylicza psycholog.
Tylko zarządzanie swoją energią życiową każdego dnia, regularne odpoczywanie weekendowe i przynajmniej jeden długi urlop w ciągu roku ? mogą być dobrym rozwiązaniem, aby pracownik zadbał nie tylko o swoje zdrowie, odporność fizyczną, ale też stan swoich emocji – podkreśla Beata Stefańska.
Ważne!
Nieudzielanie pracownikowi zaległego urlopu w terminie określonym w art. 168* k.p. jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, zagrożonym karą grzywny od 1000 zł do 30.000 zł. Odpowiedzialność pracodawcy  jest wyłączona jedynie w przypadkach przewidzianych w kodeksie pracy, np. w sytuacji choroby pracownika, powołania na ćwiczenia wojskowe czy urlopu macierzyńskiego. Przypadkach przewidzianych w kodeksie pracy, np. w sytuacji choroby pracownika, powołania na ćwiczenia wojskowe czy urlopu macierzyńskiego.